Deel 2 van 3
‘Voel jij je weleens slachtoffer van wat je is overkomen, Agnes?’ vraag ik in de tweede sessie.
Verongelijkt kijkt ze mij aan. ‘Maar ik ben toch slachtoffer van die narcistische man? Van het slechte huwelijk van mijn ouders? En wat denk je van de tijd dat mijn dochter net geboren was en mijn man introk bij mijn beste vriendin?’ Agnes slaakt een diepe zucht.
‘Als je terugkijkt, heb je dan het idee dat je in die situaties een keuze had?’ vervolg ik.
‘Een keuze? Natuurlijk had ik geen keuze. Het is me allemaal overkomen en ik kon er niets aan veranderen’, zegt ze verontwaardigd.
‘Lieve Agnes, in de vorige sessie vertelde je dat je bij mij terecht bent gekomen, omdat je je herkende in mijn persoonlijke verhaal op de website. Lange tijd heb ik me ook slachtoffer gevoeld. Ik herinner me nog zo goed dat ik geen enkel idee had hoe ik verandering kon teweegbrengen in mezelf. Mijn stemming werd bepaald door wat er om me heen gebeurde. Als ik toen had geweten wat ik nu weet, dan was mijn leven een stuk vrolijker en blijer geweest. Dat is een ding dat zeker is.’
Ik leg Agnes uit dat je inderdaad slachtoffer kunt zijn van een situatie. Waar het om gaat is dat je je bewust wordt dat je áltijd een keuze hebt hoe je daarop reageert. Dit inzicht helpt je om niet te verzanden in een verhaal waarbij je de ander de schuld geeft van jouw gevoel, want zodra je dat doet zit je in een slachtofferrol.
‘Denk vooral niet dat ik nooit meer in de slachtofferrol zit’ zeg ik lachend. ‘Afgelopen weekend bijvoorbeeld. Ik heb nog zoveel ideeën wat ik allemaal wil ondernemen. Waarom heb ik gewoon niet zoveel energie zoals Paul, mijn echtgenoot? Ik heb nu toch lang genoeg geduld gehad om te herstellen van mijn burnout? En voor ik het in de gaten had voelde ik me somber en gefrustreerd. Dat duurde niet lang, want ik kreeg vrij snel in de gaten dat ik iets wilde veranderen waar ik geen invloed op heb. Ik nam me voor om te vertragen en erop te vertrouwen dat ook dit wel een reden zal hebben. Even later waren Paul en ik, op mijn initiatief aan het tafeltennissen en hadden veel lol.’
Agnes kijkt me glimlachend aan.
‘Eerlijk gezegd lukt het me niet altijd om zo snel er weer uit te komen’, vervolg ik. ‘Soms is het gek genoeg ook lekker om even te klagen. Daar is ook niks mis mee, lijkt me. Het is wel fijn om te weten dat ik daar een keuze in heb.’
‘’Kan je je iets voorstellen bij wat ik je vertel?’, vraag ik.
‘Ja, maar ik ben gaan geloven wat mijn ex-partner mij wijsmaakte. ‘Je bent een egoïst,’ zei hij, toen ik geen zin had om wéér voor hem te koken. En: ‘Afvallen gaat je nooit lukken’. Wat heb ik mezelf aangedaan? Waarom ben ik er niet eerder mee gestopt? Ik ben zo onzeker geworden over mezelf’, zegt Agnes terwijl ze in elkaar krimpt. Tranen lopen over haar wangen.
Ik geef haar een tissue en herken het gevoel van hopeloosheid waardoor ik begrijp wat ze zegt.
‘Het feit dat je hier zit laat zien dat je het anders wilt. Blijkbaar is het nu de tijd om het aan te pakken Agnes. Laten we starten met EMDR en dan zien we wel welke nare ervaring vandaag aandacht wil krijgen’, zeg ik.
Als we na een half uur de balans opmaken, zit er een andere Agnes op de bank. Haar ogen staan helder. ‘Ik kan op dit moment voelen dat ik op mezelf kan vertrouwen’, zegt ze glimlachend. ‘Dat heb ik lang niet gevoeld. Ik realiseer me ook dat het belangrijk is dat ik mijn schuldgevoel laat voor wat het is, want ik heb gedaan wat ik kon op dat moment. Er is dus niets om mezelf te verwijten. Wat een opluchting’.
We ronden de sessie af en maken een afspraak voor over twee weken.